Bir anne babanın çocuÄŸuna güzel isim koyması en önemli görevlerinden bir tanesidir. Bu konulan isim hem bu dünyamızda geçerli olacağı gibi hem de ahirette geçerli olacaktır. Bu yüzden çocuklarımıza Ä°slami güzel isimler koymamız gerekir.

Rasulullâh (sav) güzel isim koymanın önemini ÅŸöyle açıklamıştır;

“Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çaÄŸrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel yapın.” [1] BuyurmuÅŸlardır.

Rasulullâh (sav) sadece çocukların deÄŸil, büyük insanların ismiyle dahi ilgilenmiÅŸtir. Allah Resulü çocukluÄŸunda güzel isim verilmemiÅŸ olan pek çok sahabenin ismini deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Mesela; huzuruna gelen bir sahabeye isim sormuÅŸ, “Zahim” cevabını alınca de bu ismi beÄŸenmemiÅŸ ve “BeÅŸir” ismini vermiÅŸtir. Böylece sıkıntı manasına gelen bir ismi neÅŸeli, müjdeci manasına gelen bir isimle deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Yine “Asi” (isyan eden) isimli bir sahabenin adını “Muti” (itaat eden) ismiyle deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir.

Cennet Mekân Abdullah Baba (ks) Hz.leri de manası hoÅŸ olmayan bazı isimleri deÄŸiÅŸtirmiÅŸ (doÄŸan, ÅŸahin,) yerine Abdülkadir, Abdurrahman, Abdullah isimleri koymuÅŸtur.

- Allah indinde en güzel isimler Abdullah ve Abdurrahman’dır. [2]

ÇocuÄŸa isim koymak, çocuÄŸun kiÅŸiliÄŸini ÅŸekillendirmenin ilk adımıdır. Koyulan ismin anlamının, çocuÄŸun kiÅŸilik geliÅŸiminde olumlu veya olumsuz etkileri vardır. Zira hayat boyu tekrarlanan güzel ismin, çocukta bir ÅŸuur uyandırması ve o yönde karakter geliÅŸimi göstermesi muhakkaktır. Bu sebeple “isim müsemmayı çeker” denilmiÅŸtir. Gerçekten de insan, zamanla isminin manası yönünde bir geliÅŸme kaydeder. Dolayısıyla çocuklarımıza içinde Cenab-ı Hakk'ın Esma-i Hüsna’sının ve Peygamberimizin (sav) mübarek isimlerinin bulunduÄŸu veya hayırlı ÅŸeyleri hatırlatan, manası güzel isimler verilmelidir.

Hazreti Ömer Efendimizin halifeliÄŸi döneminde bir sahabe gelir:

– Ya emir-el müminin, evladım benim sözümü dinlemiyor. Ne yapmam lazım, buna bir hüküm ver, deyince:

– Otur bakalım, diyor, sahabe oturuyor ve Hz Ömer Efendimiz o sahabeye ÅŸöyle diyor:

– Çocuk doÄŸduÄŸunda babasının üzerinde üç tane hakkı vardır.

Hakkından bir tanesi,  çocuk doÄŸduÄŸu zaman babasına;

“Åžeklime suretime bak güzel bir isim ver” der.

Hazreti Ömer (ra) Efendimiz mevzuyu açıkladıktan sonra sorar:

–Sen ona Allah’ın isimlerinden, Abdullah, Abdurrahman, Abdülkerim, Abdulvahab, Abdulcelil, Abdülaziz, gibi, güzel isimlerinden, koydun mu? Yâda Âdem, Nuh, Ä°dris, Salih, Ä°brahim, Yusuf, gibi peygamber isimlerinden koydun mu?  Sahabe:

– Hayır, Ya Ömer

Soru iki;

–Bu çocuÄŸa okuma çağına geldiÄŸi zaman Allah’ın kitabı Kur’an ı Kerimi, Peygamber Efendimizin sünnetlerini, helalleri, haramları, öÄŸrettin mi? Farz, vacip, sünnet, mubah, gibi Ä°slami bilgileri verdin mi?

– Hayır, Ya Ömer

Soru üç;

– ÇocuÄŸuna dünya maiÅŸeti için, ziraattan, ticaretten, sanattan bir ÅŸeyler öÄŸrettin mi?

– Hayır, Ya Ömer, deyince;

Hazreti Ömer Efendimiz;

– Ä°yi ki seni öldürmemiÅŸ, diyor.

Çocuklara isim koyulurken ÅŸunlar yapılmalıdır; Önce çocuk kucaÄŸa alınır, kıbleye doÄŸru dönülür, saÄŸ kulağına Ezan-ı Muhammedi ye, sol kulağına da kamet getirilir. Bu adet Peygamber Efendimizin bizzat uyguladığı bir sünnettir. Sünen-i Tirmizi’de nakledildiÄŸine göre, Hz. Hasan dünyaya gelince, Peygamberimiz (sav) O’nun saÄŸ kulağına ezan okumuÅŸtur. [3]

Hz. Hüseyin’in rivayetine göre ise Peygamberimiz (sav) bu adetlerinin hikmeti hususunda da ÅŸöyle buyurmuÅŸlardır:

“Kimin bir çocuÄŸu olur da, saÄŸ kulağına ezan, sol kulağına kamet okursa, o çocuÄŸa ümmüsıbyan hastalığı zarar vermez (cin zarar vermez).” [4]

Ezan ve kamet çocuÄŸa yapılan ilk iman telkinidir. Çünkü ezanın mana ve muhtevasında tekbir, tevhit, nübüvvet ve namaz gibi dinin esasları bulunmaktadır. Böylece çocuÄŸun kulağına eriÅŸen ilk sözler tevhit ifadeleri olmaktadır.

Peygamber Efendimiz (sav) yine: “ÇocuÄŸuna Ä°slam dinini, Allah (cc)’ın birliÄŸini, Peygamber risâletini ve akideyi alıştırmazsan, çocuk o zaman ya Yahudi, ya Hıristiyan yahut ateÅŸperest olur.” buyuruyor.

Daha sonra tesbih alınır.

1001 defa “Ya Berru”  “Ya Nur”

(Herkesten fazla iyilik yapan, bütün iyilik ve güzelliÄŸin tek sahibi)            

(Âlemleri nurlandıran; istediÄŸi simalara, zihinlere ve gönüllere nur yaÄŸdıran)

Esması okunur suya ve çocuÄŸa üflenir sonunda da çocuÄŸa dua edilir. Okunan su o çocuÄŸa devamlı içirilir.

Anne ve babalar, çocuklarına isim koyarken anlamsız, hoÅŸ olmayan isimlerden kaçınmalıdırlar. Ä°slam dünyasında kullanılan ve anlamı güzel olan isimlere yönelmelidirler. Bu gün her dinin kendine has bir takım isimleri vardır. Müslüman anne ve babalar da çocuklarının isimlerini bu doÄŸrultuda vermelidirler. ÇocuÄŸun ismi farklı olacak diye garip isimler bulmaya çalışmak uygun deÄŸildir. ÇocuÄŸun isminin doÄŸduÄŸu günün akÅŸamında verilmesi tavsiye edilmektedir; fakat yedinci güne kadar da ertelenebilir.

Cennet Mekan Abdullah Baba (ks) Hz.leri özellikle kız çocuklarına Amine ismini Efendimize hürmeten konulmasını tavsiye ederdi. Bunun yanında Hadiye, Latife, Hatice, AyÅŸe, Zeynep, Cemanur isimlerini koyulmasını tavsiye ederdi.

Erkek çocuklarına ise Abdullah, Abdülkadir, Abdurrahman, Abdürrahim isimleri koyar. Allahu Teâlâ’nın esmalarını tek başına koyulmasının uygun olmadığı söyler, Başına abd kelimesiyle birlikte isim koymayı tavsiye ederdi. Abdülmetin gibi…

Ölümcül bir hastalıkla dünyaya gelen, artık yaÅŸamaz denilen bir bebeÄŸe Abdülbaki ismini koyardı.

Ä°sim hususunda dikkatlerden kaçan hususlardan birisi halk arasında illaki Kuran-ı Kerim’den isim bulma cehaletidir. Anlamı olmayan ya da kötü anlam çaÄŸrıştıran isimlerle alakalı olarak “Neden bu ismi koydun?” denildiÄŸinde “Kuran-ı Kerim’de geçiyor” cevabıyla karşılaşılmaktadır. Oysaki bir ismin güzel olması için illaki Kuran-ı Kerim’de olması gerekmez. Kaldı ki Kuran-ı Kerim’de güzel isimlerin yanı sıra Ä°blis, Karun, Haman, Firavun ve Ebu Leheb gibi kötü isimlerde vardır.

Mesela; Aleyna ismi birçok aile tarafından manası esenlik ve Allah’ın iyi kulları olarak bilindiÄŸi için tercih edilmektedir. Fakat bu yanlış bir bilgidir ve bu mana ile alakası bile yoktur. Aksine Aleyna Arapça gramer bilgilerinde yer alan bir sebepten ötürü bela üzerimize olsun demektir.

Dolayısıyla kiÅŸi illa da Kuran-ı Kerim’den bir isim koymak istiyorsa evvela manasını saÄŸlam kaynaklardan araÅŸtırmalı, yukarıda bahsettiÄŸimiz ÅŸartları taşıyan güzel manalı bir isim olmasına özen göstermelidir.