İslâm'a göre, insanın yaratılış gayesi Allah'a ibadet ve kulluk etmektir. Kur'an da şöyle buyurulur:

"Ben cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler diye yarattım" [1]

Bu ibadetlerimizi yaparken amellerden beklenen ecir ve sevabın alınabilmesi için, ibadetin yapılmasından daha çok, niyetin hâlis ve katkısız olması önemlidir. Hadisi Şerifte;

"Ameller niyetlere göredir. Her bir kimse için niyet ettiği şey vardır" [2]

İbadet ederken amaç oruç tutmak, ya da namaz kılmak değildir. Amaç Allahu Teâlâ’nın rıza-i ilahisini kazanmaktır. İbadetlerimiz yalnızca bir araçtır. Bu rızâ-i ilahi kazanabilmek içinde yapılan ibadetlerin sırf Allah rızasını kazabilmek adına ona layık bir şekilde yapılmalıdır. Buda ihlasla olmaktadır.

Peygamber Efendimiz (sav) Hz.leri;

"Dini hayatında ihlaslı ol, az amel yeter." [3] Buyurmaktadır.

Selman-ı Farisi (r.a) Hz.leri;

"Çok şey bilmek insanı kurtarmaz. Şeytan da alimdi. İlmi vardı ama ihlası yoktu."  Buyurmaktadır. 

İhlas; Bir şeyi saf temiz ve arıtılmış hale getirmek. Kalbi saf etmek, çıkar ve şöhret amacı güdülmeyen, içten, riyasız, samimi sevgi ve bağlılık. Yapılan ibadet ve işlerde maddi menfaat, gösterişe yer vermeme, ibadet ve taatta riyadan uzaklaşma hali ve kalbin safasına keder veren şeyden, kalbi uzak tutmak. Sırf Allah rızasını düşünmek, ona göre hareket etmek ve sadece Allah için ibadet etmektir.

Şeyh-ül Ekber Muhiddin Arabi Hz.leri;

"Allah’tan başkasının bilmediği amelleri yapmaya çalış! Bu amellerin gizliliği ihlasın en büyük alâmetlerindendir." buyurmaktadır.

İhlâs, amelleri sırf rızâ-yı ilâhîyi kastederek îfâ etmek ve onlar üzerine nefsani gayelerin gölgesini düşürmemektir.

İhlâs, Cenâb-ı Allah’a yakınlaşabilme gayesiyle her türlü dünya menfaatlerinden kalbi koruyabilmektir.

Sırf bana iyi insan desinler, bana cömert desinler diyerek yapılan iş ve ibadetlerin hepsi nefsi beslemekten öteye geçmeyecektir.

Ayeti Kerimede Allahu Teala;

"De ki: Ben, dini Allah’a has kılarak ihlaslı bir şekilde O'na kulluk etmekle emrolundum." [4]

Aşk Eri Hz. Mevlana Mesnevisinde;

Bu dünya hayatı bir çarşıdan ibarettir. Öyle bir çarşı ki, kısa bir müddet sonra orada tek bir kimse bile kalmaz. Akşam olurken bütün çarşı esnafı çekilir. Böylece orası bomboş kalır.

Siz bu dünya çarşısında, yarın ahiret çarşısında size faydalı olmayan hiçbir şeyi almamaya ve satmamaya gayret ediniz. Ancak yarın ahiret çarşısında size faydalı olacak şeyleri alınız, satınız. Hiç şüphe yok ki, kalp nesneyi hakikisinden, kötüyü iyiden, faydasızı faydalıdan ayırt eden kişi basiret sahibidir.

İzzet ve Celal sahibi Hakk’ı tevhid etmek (birlemek), amelleri ihlasla ve sırf Allah rızası için yapmak demektir. Ahiret pazarında geçer akçe işte budur. Yani amelleri sırf Allah rızası için yapmaktır. Fakat ne var ki, bu geçer akçeden sizin yanınızda pek az bulunmaktadır.[5]

Bu niyetler üzere hareket ettikten sonra ibadetlerde ihlası sağlayabilmemiz için ilk önce bizim davranışlarımızı düzeltmemiz lazım. Davranışlarımız düzeltmedikten sonra ibadetlerde ihlası sağlayamayız. Dilimizden çıkan sözlerin ölçüsünü koymamız lazım. Efendimiz (sav) Hz.lerinin ifadesiyle;

"Kim Allah'a ve ahiret gününe iman ediyorsa, ya hayır söylesin yahut sussun" [6] buyurmaktadır.

Bir Müslüman her haliyle örnek insan, örnek bir şahsiyet olmak zorundadır. İnandığımız değerlerle yaşantımız aynı doğrultuda gitmelidir. Zamanımız Müslümanların en büyük meselesi tebliğ zannedilse de biz Müslümanların en büyük meselesi İslâm’ı layıkıyla temsil edememizdir. İşte bu temsil de hal ve hareketlerimizi düzeltmekle başlar. Halimizi hareketimizi düzeltmeden ibadetlerde ihlasımızı düzeltmemiz veyahut ta ihlaslı olmamız mümkün değildir.

Cennet Mekân Abdullah Baba (ks) Hz.leri

“Gün içerisinde yatarken dahi abdestli bir halde olmamızı, günde 100 kere İhlas-ı Şerife’yi okumamızı tembih eder, ne kadar İhlası Şerife’yi okuyacak olursanız o kadar da ihlasınız, aşk ve muhabbetiniz ziyadeleşir.” Buyururdu.

Bu okuma aralıklarla 100,200,300,500 olabilir. Bu bir ders değildir. Derslerin dışında Cennet Mekân Abdullah Baba (ks) Hz.leri tavsiyesidir.