Seher vakti; imsaktan biraz önceki vakittir. İmsak vakti (fecir) ve sabah namazı sonrası kerahet vakti seher vaktiyle karıştırılmaktır.

İmsak vaktine fecir denir. İslam da gece akşam gün batımı ile başlar. Fecir vaktinde biter. Kadir Suresi 5. Ayeti kerimesinde Selâmun hiye hattâ matla’i-lfecr(i) “Fecrin doğuşuna kadar o gece, güven ve esenliktir.” [1] bu vakit imsak vaktidir.

Akşam gün batımıyla imsak vakti (fecri) arasında kaç saat varsa üçe böleriz. Mesela Akşam 20.30 da imsak da 3.30 da oluyorsa gecenin tamamı 7 saat demektir. Yaz ve kış bu vakit azalıp çoğalır.

Gecenin üç te birinde yatsı namazını kılarız.

"Şüphesiz ki, Rasulullah (sav) Efendimiz ateme (gecenin ilk üçte biri geçtiği vakit) diye söyledikleri vakte kadar yatsı namazını geciktirirdi ve yatsıdan önce uyumayı, ondan sonra konuşmayı (oturup sohbet etmeyi) hoş karşılamaz, mekruh sayardı." [2]

Buna göre Hanefiler, yatsı namazını gecenin ilk üçte birine kadar geciktirmeyi müstehap, yarısına kadar geciktirmeyi mubah, gecenin yarısından sonra kılınacak yatsı namazı için ise, mekruh demişlerdir.

Hz. Peygamber, en faziletli amelin hangisi olduğunu soran sahabeye:

"Vaktinde veya vaktinin başlangıcında kılınan namazdır."[3] buyurmuştur.

Gecenin diğer üç te birlik kısmında ise bize yatmamız emrolunur.

“Uykunuzu bir dinlenme kıldık.” [4]

Bilim insanları bu saatlerde uyumanın diğer saatlerde uyumak dan  % 200 daha verimli olduğunu söylemekteler. Yani bu saatler arasında 3 saat uyunduğunda 6 saat uyunmuş gibi olunur.

Son üç te birlik kısım ise seher vakti olmaktadır.

Seher vakti sihir kökünden gelir. Aynı şekilde sahurda sihir kökünden gelir. Sahur[5] bildiği üzere seher vaktinde yapılır.

Seher vakti birçok manevi hikmetlerin bulunduğu çok önemli bir vakittir. Seher vaktinde uyananlar, namaz ve duâ ile Allah’a sığınanlar, tövbe ve istiğfar ederek gözyaşı dökenler Kur'ân'da takdir edilmiştir.

"Allah’ın rızası ve cennet nimetleri sabredenlerin, doğruluktan şaşmayanların, huzurda boyun bükenlerin, hayra harcayanların ve seher vakitlerinde istiğfar edip yalvaranlarındır." [6]

"Şüphesiz ki takva sahipleri Rablerinin kendilerine verdiği sevabı almış olarak cennet bahçelerinde ve pınar başlarında bulunacaklardır. Çünkü onlar bundan önce iyilik yapıyorlardı. Onlar geceleyin pek az uyurlardı. Onlar seher vakitlerinde Allah’tan bağışlanma dilerlerdi." [7]

Peygamber Efendimiz (sav), seher vaktinde ile ilgili olarak;

"Allah Tebâreke ve Teâlâ, her gece, gecenin son üçte biri kalınca dünya semasına iner ve şöyle buyurur: Mülkün sahibi benim! Kim ki bana duâ ederse, ona cevap veririm. Kim ki benden isterse ona veririm. Kim ki bana istiğfar ederse onu bağışlarım. Tan yeri ağarıncaya kadar bu böylece devam eder." [8]

“Gecede bir saat vardır ki, Allah’tan dünya veya âhiretle alâkalı bir hayır taleb eden bir Müslüman o saate rastlarsa, Allah istediği şeyi ona mutlakâ verir. Bu saat, her gecede vardır.” [9]

 “Korkan kimse, geceleyin yol alır. Gece yol alan kimse de varacağı yere ulaşır. İyi biliniz ki, Allah’ın metâı çok pahalıdır. İyi biliniz ki, Allah’ın metâı Cennettir.” [10]

Fahr-i Kâinât Efendimiz ekseriyetle de gecenin son üçte birinde, yani seher vaktinde teheccüde kalkardı.

 Amr bin Abese (ra)  şöyle anlatır:

“Ey Allah’ın Resûlü! Vakitler içinde Allah’a yakınlık bakımından, diğerlerine göre daha faziletli olan veya ibadet için tercih olunacak araştırmaya değer bir vakit var mıdır?” diye sordum.

Allah Resulü şöyle buyurdu:

“Evet, Yüce Rabbimizin kuluna en yakın olduğu vakit, gecenin son kısmının ortasıdır. Eğer o saatte Allah’ı zikreden kimselerden olmaya gücün yeterse ol! Çünkü o vakitten güneş doğuncaya kadar kılınan namaza melekler gelir ve şahitlik ederler...” [11]

Cüneyd-i Bağdadi Hz.lerini vefatından sonra rüyasında gören bir hürmetkârı sorar:

"Üstad der, senin birçok iyiliğin ve faziletin vardı. Kim bilir Rabbim hangisine ne türlü sevaplar lütfeylemiştir."

Şöyle cevap verir büyük veli:

"Hepsi bir yana seherde kıldığım iki rekât namaz bir yana!" demiştir.

Cennet Mekân Abdullah Baba (ks) Hz.leri Seher vakti ile ilgili olarak;

Seher vaktinde de kalkıp namaz kılalım. Bizim miracımız namazdır, namaz gözümüzün nurudur, namaz dinin direğidir. Dersin efdali seher vaktinde yapılanıdır. Diğer vakitlerde de yapılabilir.  Kuddusi Baba Hz.leri;

Seher Yeli Erken Eser,

Çok Uyuma Gaflet Basar,

Seni İbadetten Keser,

Uyan Ağla Seherlerde.

Seherde Uyan da Hakk Seni Sevsin,

Cennetü Â’ladan Huriler İnsin,

Allah (cc) Uyumaz da Sen ne Uyursun,

Uyan Ağla Seherlerde.

Seherlerde kapılar açılır. Cenab-ı Zülcelâl Hazretleri;

“Ey Kulum! Hacetinizi varsa gelin, borcunuz varsa gelin, sıkıntınız varsa gelin, ne derdiniz varsa gelin diye, kullarına müsaade verir. Bolluk, bereket, rahmet, mağfiret, izzet, ikram bu demde olur.

Bütün Evliyaullah’a makamlar seher vakti verilir. Keşifler, kerametler, seher vaktinde olur. Seyrü suluk seher vaktinde olur, Miraç seher vaktinde olur. Manevi haller seher vaktinde verilir. Her şeyin başı seher vaktinde…

Ne keşif ne keramet, ne cennet ne cehennem, sırf Allah rızası için ibadet, cennet de O’nun cehennem de O’nun. İsterse bizi cehennemine atar, isterse cennetine atar. Bizim yapacağımız kulluk vazifesi. Biz O’nu seveceğiz, sevebilmek içinde sayu gayret edeceğiz. Nefsimize fırsat vermeyeceğiz. Buyurmaktadır.