Nefsi mülhime makamındaki bir insan tarikattan, hakikate yönelmiÅŸ olduÄŸundan ötürü hakikate dair kalbe bazı ilhamlar gelir. Nefsi mülhimeden nefsi levvameye düÅŸtü ise o insanın tekrar aynı noktaya çıkabilmesi için illaki bir aÅŸk ve muhabbet gerekir ki onu da mürÅŸidi kâmil olan üstadına muhabbeti saÄŸlar. Bu muhabbeti de mübtedi salikin rabıtasını yaparak kazanabilir.

Ne demek müktedi [1] salikin rabıtası? Günlük virdini çekerken sanki üstadı yanındaymış gibi dersini çekmesi, yolda yürürken üstadı da önünde yürüyormuÅŸ gibi hissetmesi, evinde otururken, yatarken edep ve adap üzere olup üstadı yanındaymış da sanki onu evinde misafir ediyormuÅŸ gibi davranması yani her halinde üstadı yanındaymış gibi hareket edip, edep ve adap içerisinde olmasına denir.

Bu hal ve hareket içerisinde bulunan salikin gideceÄŸi makam nefsi mülhimedir. Ya deÄŸilse salik[2] nefsi levvameye düÅŸtüÄŸü için nefsi mülhimede ki aÅŸkı, ibadet ve taatdeki[3] lezzeti bu makamda alamadığından sıkıntılı bir hale düÅŸer. Daha da kötüsü bu minval üzere kalacak olursa nefsi emareye düÅŸmesinden korkulur.  Genelde tasavvuf yolunda ilerlemeye çalışan derviÅŸlerin kaymaları bu ÅŸekilde olmaktadır. Salikin ivedilikle kendine çeki düzen verip, üstadımız Abdullah Baba ile irtibat kurması lazımdır.

Ayeti Kerimede; “Ulâike ketebe fî kulûbihimul îmâne ve eyyedehum bi rûhin minhu” [4] ‘Kalplerine imanı yazdık, katımızdan bir ruh ile destekledik’  Bu ayette kast olunanlar mürÅŸidi kâmillerdir.

Cennet Mekân Üstadımız Abdullah Baba (ks) Hz.leri; “Kabiliyetli derviÅŸ Allah’ın izni inayetiyle tekrar yukarıya çıkmasını bilir.” Buyururdu.

DerviÅŸ deneme yanılma yöntemi ile gittiÄŸi için ‘ben burada nefsin ve ÅŸeytanın ÅŸu hilesiyle karşılaÅŸmıştım,  nefsim burada beni galebe çalmıştı, Abdullah Babam bana ÅŸu tavsiyelerde bulunmuÅŸtu, burada bunları yapmayı tavsiye etmiÅŸti’ deyip, bu tavsiyelere uyup tekrar düÅŸtüÄŸü yere çıkması gerekir. Ä°ÅŸte bu iniÅŸ çıkışlarda salik kabiliyet kazanır. Bu zorlu nefis terbiye yolunda derviÅŸ yanılıyor, tabiri caizse düÅŸüyor, tekrar kendini toparlayarak Abdullah Babamı önüne katıp, onun ruhaniyetindeki istimdadı[5] ile ilerlerken bir önceki yanıldığı yere gelince aynı yere takılmayarak yol alacak. Ä°ÅŸte buna kabiliyet denir.

Ä°lk defa üst makamdan aÅŸağıya düÅŸenler, kabiliyet edinmiÅŸ olmazlar. Böylelerine çömez denir. Kabiliyet edinmiÅŸ olmak için nerde, neden takıldığını bu takıldığı yerden bu defa nasıl geçeceÄŸini, biliyor olması gerekir ki bu da bir kerede olacak ÅŸey deÄŸildir.

 Salihlerin usulüne uy, onların yolunu izle ki; Salihler fırkasından olasın. “Onlar Allah’ın taraftarlarıdır, iyi bilin ki Allah’ın taraftarları felaha erenlerdir” [6]