DerviÅŸin giydiÄŸi kolsuz, ellerini sarkıttığında el hizasına gelen, yakasında ve kenarlarında özel dikiÅŸlerin bulunduÄŸu hırkaya “haydari” denir. Ä°lk olarak Hz. Ali (kvc) Efendimiz tarafından giyilen bir kisve olduÄŸu için Ä°smini Hz. Ali (kvc) Efendimizin lakabı olan “haydar” dan almıştır.  Genellikle bütün tarikatlar da müÅŸtereken (ortak olarak) giyilen, kullanılan bir libas (kıyafet) tir.

Cennet Mekan Abdullah Baba (ks) Hz.lerine Hayderi’nin nereden geldiÄŸi sorulduÄŸunda;

Rasulullah (sav) Efendimiz bir gün halakayı zikir yaparken üzerlerine giydiÄŸi ridası yere düÅŸer, zikirden fariÄŸ olduktan sonra Ebubekir Sıddık (ra)Hz.leri;

─ Ya Rasulullah ridanız yere düÅŸtü deyince;

Peygamber (sav) Efendimiz;

─ Dostu zikrederken düÅŸen ridam ashabıma helal olsun buyurdu. Sahabeyi Kiram hazeratı bu müjdeyi alınca Efendimizin (sav) mübarek ridasını paylaÅŸtılar. Hz. Peygamber sağında duran Hz. Ali (kv) Efendimize hem damadı hem de sahabe olduÄŸu için, ona iki parça verdi. HZ. Ali Efendimizi da parçaları alarak omuzuna dikti.

Åžimdi derviÅŸlerin giymiÅŸ olduÄŸu bu haydariyenin ismi oradan gelmektedir. “Haydar” Allah’ın aslanı, giydiÄŸi de onun ridasıdır.

Aynı mecliste bulunan Ebubekir Sıddık (ra) Hazretleri de ridadan bir parça aldı ve ÅŸöyle dedi;

“Peygamber (sav) Hazretlerinin ridası alt tarafa deÄŸil üst tarafa olur.” Diyerek Başının üzerine koyup, sarığını sardı. Ve orada da Ebubekir (ra) Efendimiz sadıklığından bir rütbe daha fazla aldı. Peygamber (sav) Efendimiz çok memnun oldu. Haydariyenin de aslı bu hadiseyle gerçekleÅŸmiÅŸtir.

Cennet Mekan Abdullah Baba (ks) Hz.leri haydari giyilmesine çok önem verirdi. Haydarinin maddi ve manevi koruması olduÄŸunu, geçmiÅŸ dönemlerde savaÅŸa giderken askerler haydariyi zırhlarının içine giyerek manevi bir kuvvet aldığını söyler, kendisinin de alameti olan hayderiyi giymeden dışarıya çıkmazdı.

Cennet Mekan Abdullah Baba (ks) Hz.lerinin gözünde haydari alelade bir kıyafet deÄŸildi.  Terzilere orijinal halinin bozulmaması adına özel talimatlar verir, Haydarideki her bir dikiÅŸin anlamı olduÄŸu söylerdi.

Hayderinin yaka kısmında ki 4 sıra çizgi çihâr-yâr-ı güzin efendilerimizi, yaka kısmından aÅŸağıya doÄŸru inerken ki 9 sıra çizgi piran efendilerimizi (Cennet Mekanın giydiÄŸi haydariyelerde bu çizgi sayısı 12 olurdu) göÄŸüs hizasından aÅŸağıya inen kısımdaki 4 sıra çizgi 4 mezhep imamlarımızı, omuzla koltuk altında bulunan kısımdaki 4 çizgi 4 büyük meleÄŸi temsil eder. Omuzlardaki üçgen kısımda bulunan çizgiler ise  kiÅŸinin rütbesine göre derviÅŸ, çavuÅŸ, zakir ve mürÅŸidi kamili temsil eder sırasıyla.

Cennet Mekan Abdullah Baba (ks) Hz.leri günümüz koÅŸullarında haydariyi giymenin fitneye mahal vereceÄŸinden dışarıda ve zikir halakalarında giymeyi durdurmuÅŸ. Evde namaz kılarken, günlük evradı ÅŸerifimize yaparken giymemizi tavsiye etmiÅŸtir.

Minyatür Haydari ( Haydari giyen bir mevlevi derviÅŸi)